Το νερό, πηγή ζωής.

Είναι γεγονός ότι το νερό είναι το πολυτιμότερο αγαθό που έχει ο άνθρωπος. Χάρη σ’αυτό το υγρό στοιχείο διατηρείται η ζωή στον πλανήτη. Όπου υπάρχει ύδωρ, υπάρχει ζωή.

Οι ωφέλειες του νερού είναι αμέτρητες. Πρώτα απ’όλα το νερό τρέφει τα φυτά κι αυτά με τη σειρά τους μας δίνουν το απαραίτητο για τη ζωή οξυγόνο. Ακόμα, αποτελεί καταφύγιο για τα υδρόβια πλάσματα. Επίσης, το χρησιμοποιούμε για τις οικιακές ανάγκες. Τέλος, με τη δύναμη των υδάτων λειτουργούν υδροηλεκτρικά εργοστάσια, που παράγουν ηλεκτρισμό χωρίς να μολύνουν το περιβάλλον.

Η συνολική ποσότητα των υδάτων διατηρείται χάρη σ’ένα μοναδικό φαινόμενο, τον κύκλο του νερού στη φύση. Από τις επιφάνειες των λιμνών, των θαλασσών και των ωκεανών εξατμίζεται το νερό και ανεβαίνει προς τα πάνω σε μορφή υδρατμού. Έτσι σχηματίζονται τα σύννεφα, τα οποία σιγά σιγά πληθαίνουν και σκουραίνουν. Τέλος, τα σύννεφα ρίχνουν το νερό πάλι πίσω στις λίμνες, στις θάλασσες και στα ποτάμια. Έτσι διατηρείται το νερό πάνω στη γη.

Η μητέρα φύση έδωσε στους ανθρώπους το νερό, έναν ανεκτίμητο θησαυρό, τον οποίο οφείλουμε να προστατεύουμε. Πρώτα απ’ όλα δεν πρέπει να το σπαταλάμε άσκοπα και ούτε να το μολύνουμε. Πάνω απ’ όλα πρέπει να είμαστε οικολόγοι και να εκτιμούμε αυτό το πολύτιμο αγαθό.

Κατερίνα Μπουφίδου

Το τάισμα της βρύσης (έθιμο)

Οι κοπέλες, τα χαράματα των Χριστουγέννων, πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση «για να κλέψουν το άκραντο νερό». Το λέμε άκραντο, δηλαδή αμίλητο, γιατί δε βγάζουν λέξη σ’ όλη τη διαδρομή. Όταν φτάνουν εκεί , την «ταΐζουν» με διάφορες λιχουδιές: βούτυρο, ψωμί, τυρί… Και λένε : «Όπως τρέχει το νερό σ’ βρυσούλα μ’ , έτσ’ να τρέχ’ και το βιο μ’’’.

Έπειτα ρίχνουν στη στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, «κλέβουν νερό» και γυρίζουν στα σπίτια τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από τ’ άκραντο νερό. Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού, ενώ σκορπούν στο σπίτι και τα τρία χαλίκια.

Πέτρος Σταμπολίδης, Γιώργος Ταυρίδης, Άννα Ταρασίδου, Γιώργος Ακριτίδης, Κωνσταντίνος Καλφόπουλος, Χρήστος Σιλάβος, Βασίλης Ορφανίδης, Ηλίας Ζιώγας, Δέσποινα Ίσσαρη, Γεωργία Μαλλιώρα

Το έθιμο της «πιπεριάς»

Το έθιμο της «πιπεριάς» τηρούνταν Στην Κύμη της Εύβοιας και γινόταν το καλοκαίρι για να βρέξει και να δροσιστούν τα διψασμένα καλαμπόκια.

Το πρωί , πριν σκάσει ο ήλιος , ντύνουν μια γυναίκα πιπεριά, δηλαδή την τυλίγουν με ανθισμένη αγράμπελη. Μετά δένουν στη μέση της ένα μακρύ κόκκινο ζωνάρι. Στην άκρη του ζωναριού δένουν ένα μεγάλο κουδούνι προβατίνας , το οποίο ακούγεται, καθώς η γυναίκα περπατάει.

Στο μεταξύ έχουν μαζευτεί όλοι οι χωριανοί , άντρες, γυναίκες και παιδιά γύρω της. Ο γεροντότερος του χωριού φέρνει μια μεγάλη λεκάνη με νερό και πρώτος παίρνει νερό με τη χούφτα του και καταβρέχει τη γυναίκα που είναι ντυμένη πιπεριά. Στη συνέχεια κάνουν όλοι το ίδιο , ενώ η «πιπεριά» κάνει υποκλίσεις σε εκείνον που την καταβρέχει. Ύστερα περνούν όλοι μαζί απ’ όλα τα σπίτια του χωριού.

Λένε πως πολλές φορές μετά το γύρισμα της «πιπεριάς» βρέχει.

Νικολέτα Κωνσταντέλλου, Εκάβη Παπαδοπούλου, Ελευθερία Μιχελάκη

Με αφορμή το μάθημα της Γλώσσας που ήταν αφιερωμένο στο “νερό”, τα παιδιά της Δ΄ Τάξης πήραν συνεντεύξεις από τους γονείς και τους παππούδες τους, που γνώριζαν παλαιότερα έθιμα για το νερό.

Το Έθιμο του Αμίλητου Νερού

Συνέντευξη της κ. Νικητίας Γαβαλά από τη Δήμητρα Λεονταρίδου.

- Κ. Νικητία, από ποιο μέρος είστε;

- Από την Αμοργό, νησί των Κυκλάδων.

- Μπορείτε να μας μιλήσετε για το Αμίλητο Νερό;

- Ήταν ένα έθιμο που γινόταν στις 24 Ιανουαρίου, παραμονή της γέννησης του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή μετά τη δύση του ήλιου.

- Μπορείτε να μας το περιγράψετε;

- Ελεύθερα κορίτσια μαζευόμασταν και έχοντας ένα πήλινο δοχείο πηγαίναμε σε σπίτια φίλων και παίρναμε το ‘αμίλητο νερό’. Έτσι λεγόταν, γιατί το ζητάγαμε χωρίς να μιλάμε καθόλου. Στη συνέχεια πηγαίναμε από σπίτι σε σπίτι και καθένας, συνήθως μικρές κοπέλες, έριχνε στο δοχείο ένα πράγμα π.χ. ένα τσιμπιδάκι, κουμπί ή δακτυλίδι. Το επόμενο βράδυ μαζευόμασταν στην πλατεία του νησιού και κάθε κοπέλα τραβούσε από το νερό ένα αντικείμενο. Σε αυτήν που άνηκε το αντικείμενο, έλεγαν ένα τετράστιχο χιουμοριστικό ή ερωτικό.

- Θυμάστε κανένα τραγούδι;

Γίνου πουλί μου θάλασσα Του κάτω Λάκκου τα νερά

και ‘γω να γίνω άμμο λεν πως βγάζουν βδέλλες

να ‘ρχεσαι και να κάθεσαι μα κείνα τα κακόμοιρα

στην αγκαλιά μου επάνω! βγάζουν όμορφες κοπέλες.

 

Το Σιδερένιο Νερό

Συνέντευξη που πήρε ο Γιάννης Μάρκου από τον παππού του.

- Παππού, ξέρεις κανένα έθιμο για το νερό;

- Βέβαια, το ‘σιδερένιο νερό’.

- Πού γινόταν αυτό το έθιμο;

- Γινόταν στο χωριό μου, τη Φλώρινα, τα ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς.

- Πώς γινόταν δηλαδή;

- Το πρωί σηκωνόταν ο νοικοκύρης του σπιτιού και πήγαινε στη βρύση του χωριού. Αφού πλενόταν, έπαιρνε μια πέτρα μικρή και την έπλενε καλά στη βρύση. Μετά έκοβε ένα κλωνάρι μηλιάς και το έβρεχε κι αυτό.

- Στη συνέχεια τι γινόταν παππού;

- Ο νοικοκύρης γύριζε στο σπίτι και έβρεχε όλους στο κεφάλι, χτυπώντας τους με το βρεγμένο κλωνάρι και την πέτρα λέγοντας: <Όλοι του χρόνου γεροί σαν την πέτρα τη μικρή! Όλοι του χρόνου δυνατοί σαν τη μηλίτσα τη μικρή!>